Klasyfikacja
tworzyw sztucznych:
1. Ze względu
na właściwości mechaniczne.
Ze względu na właściwości
mechaniczne, tworzywa klasyfikuje się tradycyjnie na elastomery i plastomery
lub tworzywa miękkie, półsztywne i sztywne.
Elastomerem nazywamy tworzywo charakteryzujące się współczynnikiem sprężystości
wzdłużnej (modułem Younga) rzędu od 1 do 4 MPa i wydłużeniem przy rozciąganiu
rzędu na ogół kilkuset procent, nawet 1000% i więcej, w bardzo dużym
stopniu sprężystym.
Plastomerem nazywamy tworzywo mające współczynnik sprężystości wzdłużnej
od 1000 do 1500 MPa i więcej oraz wydłużenie przy rozciąganiu od ok. 1%
(tworzywo kruche) do 100-200% i więcej (tworzywo sprężyste).
Tworzywem miękkim nazywa się tworzywo, którego współczynnik sprężystości
wzdłużnej przy zginaniu (E ) lub rozciąganiu (Ery jeżeli E jest
niemierzalny, ma wartość poniżej 700 MPa w temperaturze pokojowej.
Tworzywem półsztywnym nazywa się tworzywo, którego współczynnik sprężystości
wzdłużnej, określony jak poprzednio, mieści się w zakresie od 700 do 7000
MPa.
Tworzywem sztywnym nazywa się tworzywo, którego współczynnik sprężystości
wzdłużnej, określony jak wyżej przekracza 7000 MPa.
2. Ze względu
na właściwości cieplno - przetwórcze.
Tworzywo termoplastyczne (termoplast)
jest zdolne do wielokrotnego przechodzenia, pod wpływem ciepła, ze stanu stałego
w stan plastyczny i następnie ciekły oraz odwrotnie, bez istotnych zmian właściwości.
Tworzywo utwardzalne (duroplast) pod wpływem ciepła, łącznego działania
ciepła i czynników chemicznych lub fizycznych, lub tylko pod wpływem tych
czynników, przekształca się nieodwracalnie - utwardza w materiał
usieciowany, nietopliwy. Sieciowanie jest to proces tworzenia wielu międzycząsteczkowych
wiązań kowalencyjnych między makrocząsteczkami polimeru. Gdy sieciowanie
przebiega przede wszystkim na skutek działania składnika dodatkowego, zwanego
utwardzaczem, w czasie egzotermicznej reakcji chemicznej, na ogół
polimeryzacji addycyjnej, otrzymane tworzywo nazywa się często tworzywem
chemoutwardzalnym. Jeżeli sieciowaniu poddaje się kauczuk naturalny lub
syntetyczny, to nosi ono nazwę wulkanizowania. W wyniku tego procesu otrzymuje
się z reguły elastomer, zwany powszechnie gumą. Gdy sieciowanie przebiega
przede wszystkim pod wpływem ciepła, mikrofal lub głównie promieniowania
gamma bądź widzialnego albo pod wpływem innych czynników fizycznych, najczęściej
nosi nazwę tworzywa termoutwardzalnego.
Bardzo użyteczne z punktu widzenia konstruowania, przetwórstwa i użytkowania
elementów z tworzyw, okazało się klasyfikowanie tych materiałów na
podstawie obu kryteriów łącznie. Zgodnie z podanymi dotąd wiadomościami
elastomery i plastomery mogą być zarówno tworzywami termoplastycznymi, jak i
utwardzalnymi.
3. Ze względu
na skład chemiczny makrocząsteczki.
W ujęciu ogólniejszym tworzywa
klasyfikuje się na dwie główne klasy:
o tworzywa karbołańcuchowe, czyli o łańcuchach węglowych;
o tworzywa heterołańcuchowe, których łańcuch główny oprócz węgla może
zawierać inne pierwiastki, jak: tlen, azot, krzem lub siarkę.
Każda z tych klas dzieli się na grupy, z uwzględnieniem już całej makrocząsteczki,
a nie tylko jej łańcucha głównego.
W ujęciu bardziej szczegółowym tworzywa klasyfikuje się na następujące ważniejsze
klasy: węglowodorowe, fluorowcowe, hydroksylowe, karboksylowe, azotowe, dienowe,
nieorganiczne, celulozowe itp. Każda klasa dzieli się na grupy, te zaś na
rodzaje, a te z kolei na gatunki i wreszcie na odmiany.
Spotyka się również inne klasyfikacje tworzyw: w zależności od kinematyki i
mechanizmu reakcji otrzymywania - addycyjne, kondensacyjne i modyfikowane
chemicznie; ze względu na właściwości użytkowe i zastosowanie
-konstrukcyjne, adhezyjne, powłokotwórcze i włóknotwórcze.
Zapraszam do obejrzenia dalszych informacji na temat tworzyw sztucznych.
Dodatkowe ciekawe informacje znajdziecie obok w menu. Pozdrawiam i zachęcam do
obejrzenia. Naprawdę warto!
|